Sắn dây (tiếng anh: cassava) ở Việt Nam còn được gọi là cát căn, cam cát căn, phấn cát căn, củ sắn dây, bạch cát, bẳn mắm kéo (theo người Thái) và khau cát (theo người Tày). Sắn dây trong khoa học có tên là Pueraria thomsonii Benth (còn có các tên khoa học đồng nghĩa khác: Pueraria lobata Willd, Pueraria montana Lour, Pueraria thunbergiana Siebold, Zucc, Pueraria triloba Mak và Dolichos spicatus Grah). Cây sắn dây thuộc loài cây dây leo nhiệt đới, mọc ở nhiều nơi trên Trái Đất.
Đặc điểm của cây sắn dây
Sắn dây là loài cây dây leo, khi sống lâu năm có thể dài tới 10 mét. Lá và cuống lá cây sắn dây có ít lông. Lá kép, mọc so le gồm 3 lá chét nguyên hoặc xẻ thùy. Cụm hoa sắn dây có hình chùm và mọc ở kẽ lá, có màu xanh tím, tỏa hương rất thơm. Cây sắn dây có quả, hình dạng dẹt, màu vàng nhạt, có lông mềm, thắt các đốt lại giữa các hạt. Thân rễ phát triển thành củ sắn dây dài và to.
Thành phần hóa học của sắn dây
Bột sắn dây chứa nhiều thành phần hóa học cần thiết cho cơ thể con người:
-
Carbohydrate: Carbohydrate là thành phần chính trong bột sắn dây. Đây là nguồn năng lượng chính cho cơ thể và cung cấp glucose, một dạng đường cơ bản cần thiết cho hoạt động của cơ bắp và não.
-
Chất xơ: Bột sắn dây là một nguồn tốt của chất xơ, đặc biệt là chất xơ hòa tan. Chất xơ giúp cải thiện quá trình tiêu hóa, duy trì sự khỏe mạnh của ruột và giúp điều chỉnh lượng đường trong máu.
-
Vitamin: Bột sắn dây chứa một số vitamin, bao gồm vitamin C, vitamin B1 (thiamin), vitamin B2 (riboflavin), và vitamin B6 (pyridoxine). Các vitamin này đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa năng lượng và hỗ trợ hệ thống miễn dịch.
-
Khoáng chất: Bột sắn dây cung cấp một số khoáng chất như kali, mangan, canxi và sắt. Kali là một khoáng chất cần thiết cho sự hoạt động của hệ thần kinh và cơ bắp. Mangan là một chất chống oxi hóa mạnh và có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa chất béo và protein.
-
Chất chống oxi hóa: Bột sắn dây chứa các chất chống oxi hóa như polyphenol và flavonoid. Các chất này giúp bảo vệ cơ thể khỏi sự tác động của các gốc tự do, giúp ngăn ngừa sự tổn thương của tia tử ngoại và lão hóa.
-
Tinh dầu: Bột sắn dây cũng chứa một số lượng nhỏ tinh dầu tự nhiên. Tinh dầu cung cấp hương vị và mùi thơm tự nhiên cho bột sắn dây.
Cách dùng bột sắn dây
Củ sắn dây có thể luộc chín để ăn trực tiếp. Bột sắn dây dùng để pha nước uống hoặc nấu chè. Tinh bột sắn dây dùng để uống, làm mặt nạ đắp mặt giúp chăm sóc sức khỏe và làm đẹp hiệu quả.
Công dụng của bột sắn dây
Bột sắn dây được sử dụng như một vị thuộc trong y học cổ truyền, có tính hàn giúp giải nhiệt hiệu quả. Chính vì vậy, sắn dây có tác dụng điều trị những trường hợp bị nóng sốt, viêm họng, nhiệt họng, nhiệt miệng, mụn nhọt… Thành phần chính của sắn dây là loại tinh bột rất có lợi cho đường ruột, chính vì vậy sắn dây còn giúp lợi tiêu hóa, phòng tránh táo bón và ngăn ngừa bệnh trĩ, viêm đại tràng,..
Cùng tìm hiểu chi tiết về tác dụng của tinh bột sắn dây:
Cung cấp dinh dưỡng
Bột sắn dây có hàm lượng dưỡng chất cần thiết cho cơ thể con người.
Trong 1/4 cốc nước pha 35g bột sắn dây có chứa:
- 130 calo
- 0g chất béo
- 0g protein
- 31g tinh bột
- 2g chất xơ
- 2% kali
- 1,5% canxi
Có thể thấy, sắn dây giàu hàm lượng tinh bột (amylose và amylopectin) và không chứa chất béo hoặc protein nên rất phù hợp với người đang kiêng ăn, giảm béo, giảm cân hiệu quả!
Trong bột sắn dây thô có chứa đến 75% kháng tinh bột, đây là loại tinh bột có lợi cho hệ tiêu hóa và các chức năng của đường ruột.
Ngoài ra, sắn dây cũng chứa nhiều vitamin C, vì vậy sử dụng bột sắn dây để uống hay đắp mặt sẽ làm đep da.
Hạ sốt
Trong y học Cổ truyền sắn dây được sử dụng để hạ nhiệt khi bị nóng trong người, hoặc bị sốt.
Cách dùng: bạn chỉ cần nấu chín hoặc pha bột sắn dây với nước nóng để uống.
Cải thiện quá trình trao đổi chất
Sắn dây có tác dụng cải thiện quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Ví dụ như giúp kiểm soát chẳng lượng đường trong máu và nồng độ cholesterol. Sắn dây có khả năng làm giảm tốc độ tiêu hóa thức ăn và cải thiện độ nhạy của tế bào với insulin. Từ đó, uống bột sắn dây sẽ hỗ trợ ngăn ngừa các căn bệnh do rối loạn trao đổi chất gây nên, như: bệnh béo phì, bệnh tiểu đường, và các bệnh liên quan đến tim mạch.
Giảm cân tự nhiên
Sắn dây có một công dụng tuyệt vời đối với việc làm đẹp tự nhiên, đặc biệt với các bạn bị tăng cân, béo phì,.. Thật vậy đấy, lượng kháng tinh bột bên trong bột sắn dây có tác dụng điều chỉnh cơn thèm ăn và ngăn cơ thể hấp thụ quá nhiều calo. Khi các vi khuẩn trong đường ruột tiêu hóa kháng tinh bột trong sắn dây, chúng sẽ tiết ra các axit béo chuỗi ngắn, tạo ra hormone giảm đói peptide YY và peptide giống glucagon 1. Từ đó, các bạn đang giảm cân có cảm giác không bị đói, không thèm ăn và thấy no hơn sau khi ăn.
Uống bột sắn dây mỗi ngày sẽ giúp bạn giảm đáng kể lượng đồ ăn vào cơ thể và giảm cân an toàn, hiệu quả, giữ được vóc dáng thon gọn như móng muốn.